Opis

Na mapie przedstawiono zróżnicowanie językowe mieszkańców Górnego Śląska, Opolszczyzny i częściowo Dolnego Śląska oraz zasięgi występowania języka niemieckiego, polskiego i czeskiego, na podstawie danych statystycznych z roku 1790 (granice zasięgów występowania danego języka przedstawiono dwoma rodzajami linii przerywanych) i z roku 1890 (granice zasięgów przewagi danego języka przedstawiono kolorami: niebieskim - język niemiecki, czerwonym - język polski, żółtym - język czeski). Mapa wykonana w Niemczach na podstawie niemieckich danych statystycznych potwierdza, że pod koniec XIX wieku zdecydowana większość mieszkańców Górnego Śląska, Opolszczyzny (także na lewym brzegu Odry) oraz pogranicza Śląska i Wielkopolski, posługiwała się językiem polskim. Na tym obszarze ludność niemieckojęzyczna tworzyła wówczas wyłącznie izolowane "wyspy osadnicze", ograniczone zazwyczaj tylko do większych miast. Natomiast na Dolnym Śląsku, na zachód od Opolszczyzny już bardzo wyraźnie dominował język niemiecki. Zaznaczono także "granice polskiego obszaru mieszanego" (językowego) z roku 1790. Można zauważyć, że w trakcie stu lat (1790-1890) na Dolnym Śląsku, obszar występowania języka polskiego wyraźnie cofnął się w kierunku wschodnim, co w głównej mierze było konsekwencją germanizacji (nasilonej zwłaszcza w II połowie XIX wieku) oraz postępującej migracji ludności z centralnych i zachodnich prowincji Niemiec. Mimo to, mapa ta potwierdza całkowitą słuszność wysuwanych przez stronę polską postulatów dotyczących włączenia tych ziem (w tym całego Górnego Śląska i Opolszczyzny) w granice nowo powstałego państwa polskiego, co jak wiadomo nie zostało zrealizowane.