Opis

Na dwóch mapach przedstawiono rozmieszczenie i udział procentowy ludności polskiej w powiatach Górnego Śląska i Opolszczyzny według wyników niemieckiego spisu powszechnego z 1910 roku, podczas którego na podstawie odpowiedzi na pytanie o język ojczysty, określano strukturę narodowościową danego obszaru. Pierwsza mapa przedstawia wyniki spisu wyłącznie w odniesieniu do ludności wiejskiej, natomiast druga, do ogółu ludności danych jednostek administracyjnych. W dziesięciu przedziałach procentowych zobrazowano udział ludności polskiej (polskojęzycznej) w odniesieniu do wiejskiej oraz do ogółu ludności. Kolor czerwony oznacza bezwzględną dominację Polaków. Ludność polska wyraźnie przeważa (często jest to udział ponad 80 lub 90%) na terenach wiejskich zdecydowanej większości Górnego Śląska i wschodniej Opolszczyzny. Tylko w najbardziej uprzemysłowionej części Górnego Śląska ten udział jest mniej wyraźny, ale także dominujący. Natomiast w południowej i zachodniej części Opolszczyzny Polacy są mniejszością. Także biorąc pod uwagę ogół ludności (druga mapa) Polacy byli społecznością przeważającą na Górnym Śląsku oraz na większości Opolszczyzny. Większy udział ludności polskiej na terenach wiejskich dowodzi autochtonizmu Polaków w tych regionach. Ludność napływowa na danym obszarze (w tym przypadku niemiecka) z reguły osiedla się w miastach i jedynie tam tworzy większe skupiska. Mapa wykonana w Niemczach na podstawie niemieckich danych statystycznych potwierdza, że na początku XX wieku zdecydowana większość mieszkańców Górnego Śląska i Opolszczyzny (także na lewym brzegu Odry) posługiwała się językiem polskim. Na Górnym Śląsku i Opolszczyźnie (poza jej zachodnią i południową częścią) ludność niemieckojęzyczna tworzyła wówczas wyłącznie izolowane "wyspy osadnicze", ograniczone zazwyczaj do większych miast. Mapa ta potwierdza także całkowitą słuszność wysuwanych przez stronę polską postulatów dotyczących włączenia tych ziem (w tym całego Górnego Śląska i Opolszczyzny) w granice nowo powstałego państwa polskiego, co jak wiadomo nie zostało zrealizowane.