Opis

Mapa w języku polskim, przedstawiająca udział procentowy ludności polskiej w poszczególnych powiatach zaboru pruskiego oraz powiaty z dominacją ludności litewskiej (okolice Klajpedy, Żmudź) i czeskiej (południowa część Śląska Opolskiego). Mapa bezpośrednio nie uwzględnia licznej na tym obszarze ludności niemieckiej oraz nielicznej ludności żydowskiej. Kolorami przedstawiono procentowy udział Polaków w pięciu równych przedziałach: 1-20%; 20-40%; 40-60%; 60-80%, ponad 80% w granicach administracyjnych powiatów. Użyto danych statystycznych pruskiego spisu powszechnego z 1910 roku, w trakcie którego narodowość była ustalana na podstawie odpowiedzi na pytanie o język ojczysty, a statystyka pruska wyszczególniała obok języka polskiego, także język kaszubski i mazurski, co skutecznie zmniejszało liczbę osób deklarujących język polski (a tym samym liczbę osób zaliczonych do polskiej narodowości). Ponadto w pruskim spisie powszechnym istniała możliwość zadeklarowania dwóch języków i część Polaków, znających także język niemiecki, deklarowało język polski wraz z niemieckim, co skutkowało zaliczeniem ich do tzw. „osób dwujęzycznych”. Z danych przedstawionych na mapie wynika dominujący (ponad 60%) udział ludności polskiej na bardzo rozległym obszarze - w większości powiatów Górnego Śląska (poza raciborskim), we wschodniej części Opolszczyzny, zdecydowanej większości Wielkopolski, wschodniej części Kaszub oraz w południowej części Mazur. Jak we wszystkich tego typu mapach, operujących danymi statystycznymi w ramach jednostek administracyjnych, następuje przekłamanie polegające na występowaniu wyraźnych różnic w strukturze narodowościowej sąsiadujących ze sobą powiatów, co często nie ma pokrycia w rzeczywistości. Mimo wiernie oddanych danych statystycznych, odniesienie ich do granic administracyjnych, zamazuje i wypacza realne relacje etniczne na danym obszarze.