Opis

Na mapie bardzo szczegółowo przedstawiono rozmieszczenie oraz procentowy udział ludności polskiej (polskojęzycznej) wśród mieszkańców poszczególnych gmin i miast Pomorza Gdańskiego, Kaszub, Powiśla, Mazur oraz Kujaw, w czterech przedziałach liczbowych: poniżej 35%, od 35 do 50%, od 50 do 65%, powyżej 65%. Została ona opracowana na podstawie wyników pruskiego spisu powszechnego z 1910 roku, podczas którego na podstawie odpowiedzi na pytanie o język ojczysty określano strukturę narodowościową danego obszaru. Mapa wykonana na podstawie niemieckich danych statystycznych potwierdza, że na początku XX wieku większość mieszkańców Kaszub, Kujaw i południowej części Prus Wschodnich, szczególnie na terenach wiejskich, posługiwała się językiem polskim. Na tym obszarze ludność niemieckojęzyczna tworzyła wówczas, często relatywnie rozległe "wyspy osadnicze", które szczególnie liczne były w okolicach Bydgoszczy, Gdańska, Kwidzynia, Grudziądza i w zachodniej części Pomorza Gdańskiego (Lębork, Bytów) oraz w dolinie Noteci i w północnej części Wielkopolski. Z kolei na Żuławach Wiślanych i w okolicach Elbląga, dominacja ludności niemieckiej była już wyraźnie widoczna, choć ludność polska zamieszkiwała wszystkie te regiony. Mapa ta potwierdza słuszność dużej części wysuwanych przez stronę polską postulatów dotyczących włączenia tych ziem (w tym Kaszub, Pomorza Gdańskiego i południowej części Prus Wschodnich) w granice nowo powstałego państwa polskiego, co jak wiadomo nie w pełni zostało zrealizowane.