Rozmieszczenie gmin i Polaków na Śląsku podług spisu pruskiego z r. 1910
Typ mapy: Społeczna Administracyjna
Kategoria: Śląsk narodowości
Opis
Na mapie bardzo szczegółowo przedstawiono rozmieszczenie oraz procentowy udział ludności polskiej (polskojęzycznej) wśród mieszkańców poszczególnych gmin i miast Górnego Śląska, Opolszczyzny i Śląska Cieszyńskiego, w czterech przedziałach liczbowych: poniżej 35%, od 35 do 50%, od 50 do 65%, powyżej 65%. Została opracowana na podstawie wyników pruskiego spisu powszechnego z 1910 roku, podczas którego na podstawie odpowiedzi na pytanie o język ojczysty określano strukturę narodowościową danego obszaru. Tylko przedział najmniejszy został oznaczony kolorem niebieskim, wszystkie pozostałe (od 35%) zaznaczono na czerwono. Był to z pewnością zabieg celowy. W konsekwencji trudno jednoznacznie określić regiony z dominacją ludności polskiej, ponieważ kolor czerwony, poza zachodnią Opolszczyzną i pograniczem polsko-czeskim, występuje wszędzie, choć nie wszędzie oznacza ponad 50% udział Polaków. Mimo tej celowej manipulacji, mapa wykonana na podstawie niemieckich danych statystycznych potwierdza, że na początku XX wieku zdecydowana większość mieszkańców Górnego Śląska, Opolszczyzny (także na lewym brzegu Odry), Śląska Cieszyńskiego oraz strefy pogranicza Śląsko-Wielkopolskiego posługiwała się językiem polskim. Na Górnym Śląsku i Opolszczyźnie ludność niemieckojęzyczna tworzyła wówczas wyłącznie izolowane "wyspy osadnicze", ograniczone zazwyczaj tylko do większych miast. Dopiero od okolic Prądnika, Nysy, Niemodlina, Brzegu w kierunku zachodnim zaczynała dominować ludność niemiecka. Mapa ta potwierdza całkowitą słuszność wysuwanych przez stronę polską postulatów dotyczących włączenia tych ziem (w tym całego Górnego Śląska i Opolszczyzny) w granice nowo powstałego państwa polskiego, co jak wiadomo nie zostało zrealizowane.
Język mapy: Polski, Francuski, Angielski
Twórcy mapy: Szumański Teofil, Dudziński Adam
Wydawnictwo: G. Freytag & Berndt, Wiedeń
Miejsce wydania: Wiedeń
Rok wydania: 1919
Archiwum: Bibliotek Uniwersytetu Wrocławskiego Pracownia Historii Kartografii ZGiK/Kolekcje specjalistyczne
Skala: 1:750000
Słowa kluczowe geograficzne: Śląsk, Górny Śląsk, Opolszczyzna, Śląsk Cieszyński,
Słowa kluczowe rzeczowe: struktura narodowościowa, Polacy, rozmieszczenie ludności polskiej według spisu pruskiego z 1910 roku, kolekcja Książnicy-Atlas