Carte du territoire de Spis (Mapa terytorium Spiszu)

Typ mapy: Polityczna
Kategoria: Spisz/Orawa granice
detail_image
Opis

Mapa obejmuje fragment pogranicza polsko-czechosłowackiego na północnym Spiszu i w Tatrach Wysokich. Na drukowanej mapie topograficznej wrysowano granice północnego Spiszu (kolor zielony wraz z czerwoną linią kropkowaną) oraz przedstawiono dwie wersje przebiegu granicy polsko-czechosłowackiej proponowane i ustalane w latach 1920-1922. Jest to tzw. „linia Ambasadorów” z 28 lipca 1920 r. (kolor czerwony), oraz propozycja linii granicznej przegłosowana przez Komisję Delimitacyjną 25 września 1922 r. (kolor niebieski). Podstawowymi punktami spornymi, przedstawionymi na mapie, jest podział północnego Spiszu pomiędzy Polskę a Czechosłowacją oraz określenie przynależności państwowej położonej w Tatrach doliny Jaworzyny. Spisz do I wojny światowej znajdował się w granicach Węgier. Po rozpadzie monarchii Austro-Węgierskiej oraz zakończeniu wojny, nowopowstała Czechosłowacja rościła pretensje terytorialne do całego obszaru północnych Węgier, z kolei liczna na północnym Spiszu ludność polska, domagała się przyłączenia tego obszaru do Polski. W 1919 roku, podczas konferencji w Paryżu, podjęto decyzję o przeprowadzeniu na północnym Spiszu w połowie 1920 roku plebiscytu, który miał zadecydować o przynależności politycznej tego obszaru. Ostatecznie plebiscytu nie przeprowadzono (z powodu wojny polsko-bolszewickiej), a podziału północnego Spiszu dokonała Rada Ambasadorów 28 lipca 1920 roku, przyznając Polsce jego niewielki fragment bez Doliny Jaworzyny (linia czerwona), co nie zakończyło sporów terytorialnych polsko-czechosłowackich. Dwa lata później, we wrześniu 1922 r., nową wersję linii granicznej przegłosowała międzynarodowa Komisja Delimitacyjna (kolor niebieski). Postulowała ona włączenie do Polski części Tatr Wysokich na wschód od Rysów i Morskiego Oka oraz dzieliła dolinę Jaworzyny pomiędzy Polskę a Czechosłowację (granica miała biec dnem doliny). Była to propozycja korzystniejsze dla Polski niż wcześniejsze rozstrzygnięcia Rady Ambasadorów. Natomiast ta sama propozycja Komisji Delimitacyjnej z roku 1922 dzieliła północny Spisz w sposób jeszcze bardziej niekorzystny dla Polski, pozostawiając gminy Kacwin i Niedzica po stronie czechosłowackiej (kolor niebieski). Żadna z propozycji przebiegu granicy zaznaczona na tej mapie nie została zatwierdzona dokładnie w takiej wersji. Ostateczny przebieg granicy polsko-czechosłowackiej w tym regionie, w wersji istniejącej do czasów współczesnych, ustalono dopiero na posiedzenia Komisji Delimitacyjnej w Brnie (Czechosłowacja) 11 lutego 1924 roku, a następnie zatwierdzono przez Ligę Narodów 12 marca 1924 roku.

Język mapy: Francuski

Twórca mapy: b.d.

Miejsce wydania: Praga

Rok wydania: ok. 1922-1923

Archiwum: United Nations Library & Archives Geneva

Skala: 1:100000

Słowa kluczowe geograficzne: Spisz, Tatry, dolina Jaworzyny, granica polsko-czechosłowacka, granica polsko-słowacka

Słowa kluczowe rzeczowe: Rada Ambasadorów, linia Ambasadorów, Komisja Delimitacyjna, podział Spiszu