Opis

Mapa ze zbiorów czeskich, przedstawiająca rozmieszczenie ludności rusińskiej w Karpatach oraz w dużej części Galicji (czego nie uwzględnia tytuł mapy). Na tym obszarze Rusini (Ukraińcy) nie byli na początku XX wieku społecznością monolityczną, zwłaszcza w Karpatach. Na terenie należącej do Austrii Galicji, wśród zamieszkujących tam Rusinów, w pierwszych dekadach XX wieku już wyraźne było poczucie ukraińskiej tożsamości i odrębności. Jednak na górskim obszarze Karpat, sprzyjającym izolacji i potęgującym regionalne różnice, w XIX wieku wykształciły się odrębne grupy, tzw. Rusinów karpackich (Karpatorusinów): Łemków (Rusnaków) na zachodzie, Bojków w Bieszczadach i Hucułów w Karpatach Wschodnich. Łączyło je wspólne pochodzenie etniczne i wyznanie grekokatolickie, dzieliło m.in. poczucie odrębności, różnice kulturowe, używana gwara, zamieszkiwane karpackie regiony. Jednak mimo wewnętrznych różnic, Rusini zdecydowanie wyróżniali się spośród otaczającej ludności polskiej, węgierskiej, słowackiej i rumuńskiej, zwłaszcza pod względem etnicznym, językowym, wyznaniowym i kulturowym. Po I wojnie nie utworzyli wspólnego państwa, a zamieszkiwane przez nich obszary weszły w skład Polski, Czechosłowacji, Węgier, Rumunii, ZSRR. Trzeba także podkreślić, że o ile mapa w miarę precyzyjnie pokazuje zasięg obszaru, na którym w pierwszych dekadach XX wieku zamieszkiwała ludności rusińska, to jednocześnie sprawia całkowicie błędne wrażenia, że na całym tym rozległym obszarze, Rusini byli narodowością dominującą. Nie jest to prawdą. Zarówno Galicja, jak i w mniejszym stopniu Karpaty, zamieszkane były wówczas licznie m.in. przez Polaków, Żydów, Niemców, Słowaków, Węgrów, Ormian. Zwłaszcza Polacy i Żydzi w wielu regionach Galicji, a szczególnie w miastach i miasteczkach, byli narodowościami liczebnie dominującymi.