Opis

Tytuł mapy można tłumaczyć jako „mapa etnograficzna ziem polskich pod zaborem pruskim”. Jest to mapa w języku angielskim wydana przez Biuro Kartograficzne „Encyklopedii Polskiej”, przedstawiająca udział ludności polskiej w powiatach wschodniej części Prus. Szrafem przedstawiono procentowy udział Polaków w czterech nierównych przedziałach: 0-10%; 10-25%; 25-50%; 50-100%, na tle podziału administracyjnego na powiaty, rejencje i prowincje. Nie podano daty wykonania mapy, ani źródeł danych. Można przypuszczać, że użyto danych pruskiego spisu powszechnego z 1910 roku, choćby dlatego, że w porównaniu z podobnymi mapami wydanymi przez Centralną Agencję Polską w Lozannie, przedstawiającą udział dzieci narodowości polskiej wśród uczniów szkół podstawowych w powiatach wschodniej części Prus, według ze spisu szkolnego z roku 1911, w większej liczbie powiatów został odnotowany wyższy udział procentowy osób narodowości polskiej niż na omawianej mapie. Największe różnice są widoczne na Mazurach, Kaszubach i na Opolszczyźnie. W pruskim spisie powszechnym z 1910 roku narodowość była ustalana na podstawie odpowiedzi na pytanie o język ojczysty, a statystyka pruska wyszczególniała obok języka polskiego, także język kaszubski i mazurski, co skutecznie zmniejszało liczbę osób deklarujących język polski (a tym samym liczbę osób zaliczonych do polskiej narodowości). Ponadto w pruskim spisie powszechnym istniała możliwość zadeklarowania dwóch języków i część Polaków, znających także język niemiecki, deklarowało język polski wraz z niemieckim, co skutkowało zaliczeniem ich do tzw. „osób dwujęzycznych”. Z danych przedstawionych na mapie wynika dominujący (ponad 50%) udział ludności polskiej w większości powiatów Górnego Śląska (poza raciborskim), we wschodniej części Opolszczyzny, zdecydowanej większości Wielkopolski, wschodniej części Kaszub oraz w południowej części Mazur.