Opis

Mapa ze zbiorów czeskich. Przedstawia podział Śląska Cieszyńskiego pomiędzy Polskę a Czechosłowację, według decyzji Rady Ambasadorów z 28 lipca 1920 roku. Do I wojny światowej Śląsk Cieszyński znajdował się w granicach Austrii. Po rozpadzie monarchii Austro-Węgierskiej oraz zakończeniu wojny, pretensje terytorialne do Śląska Cieszyńskiego zgłaszała zarówno Polska, jak i Czechosłowacja, zwłaszcza do zasobnego w węgiel kamienny i uprzemysłowionego Zagłębia Ostrawsko-Karwińskiego. 5 listopada 1918 roku na podstawie porozumienia władz lokalnych (polskich i czeskich) tymczasowo podzielono Śląsk Cieszyński według kryterium etnicznego (a precyzyjniej językowego). Był to podział korzystny dla strony polskiej, której przypadła zdecydowana większość regionu wraz z częścią kopalń węgla kamiennego i zakładów przemysłowych w części północnej i północno-zachodniej. Strona czechosłowacka nie zaakceptowała podziału według kryterium etnicznego, domagając się na podstawie argumentów historycznych, całego obszaru Księstwa Cieszyńskiego. W styczniu 1919 roku Czechosłowacja rozpoczęła działania zbrojne, zajmując ostatecznie około połowę Śląska Cieszyńskiego. W połowie 1919 roku, podczas konferencji w Paryżu, podjęto decyzję o przeprowadzeniu w tym regionie w 1920 roku plebiscytu, który miał zadecydować o jego przynależności politycznej. Ostatecznie 2 lipca 1920 roku, podczas konferencji w Spa (Belgia) podjęto decyzję o rezygnacji z plebiscytu (z powodu wojny polsko-bolszewickiej), a decyzję o podziale Śląska Cieszyńskiego scedowano na Radę Ambasadorów, która 28 lipca 1920 roku w Paryżu, podjęła arbitralną decyzję, przyznając Polsce tylko wschodnią część regionu, wytyczając granicę częściowo na rzece Olzie, co doprowadziło m.in. do podziału Cieszyna. Na mapie czerwonymi kropkami zaznaczono fragmenty dawnych granic (na północy była to granica pomiędzy Austrią a Prusami, a na południu pomiędzy Austrią a Węgrami), natomiast ciągła oraz przerywaną linią czerwoną, granicę dzielącą Śląsk Cieszyński, wytyczoną na podstawie decyzji Rady Ambasadorów z 28 lipca 1920, czyli tzw. „linię Ambasadorów”, która miała stać się granicą Polski i Czechosłowacji. Decyzja Rady Ambasadorów dotycząca podziału Śląska Cieszyńskiego była bardzo niekorzystna dla Polski i wywołała protesty polskich władz. Nie uwzględniała kryterium narodowościowego i językowego, pozostawiając po stronie czechosłowackiej ok. 150 tys. Polaków (głównie na obszarze tzw. Zaolzia). Ponadto Czechosłowacji w całości przypadło bogate w złoża węgla kamiennego Zagłębie Ostrawsko-Karwińskie oraz linia kolejowa Bogumin-Koszyce. Wytyczona na mapie granica z lipca 1920 roku, została nieznacznie zmodyfikowana w roku 1924. Na wniosek Komisji Delimitacyjnej, zatwierdzony przez Ligę Narodów, przyznano Czechosłowacji wieś Herczawę, na samym południu Śląska Cieszyńskiego. W tak ustalonej formie granica ta funkcjonuje również współcześnie.