Carte de la population polonaise dans les comitats septentrionaux de l’ancienne Hongrie (Mapa ludności polskiej w północnych powiatach byłych Węgier)

Typ mapy: Społeczna Polityczna
Kategoria: Spisz/Orawa narodowości
detail_image
Opis

Mapa przedstawia rozmieszczenie ludności polskiej w północnych powiatach dawnych Węgier. Została opracowana w roku 1919, przez założony w Krakowie Narodowy Komitet Obrony Spisza, Orawy i Podhala i dołączona do kilkustronicowej, francuskojęzycznej broszury, omawiającej argumenty za przynależnością do Polski części Spiszu i Orawy. Na mapie przedstawiono za pomocą szrafu rozmieszczenie i udział procentowy ludności polskiej na obszarze regionu Czadeckiego, Orawy oraz Spiszu, w jednym przedziale liczbowym (75-90%). Ponadto zaznaczono dawną granicę pomiędzy Węgrami a Galicją (Austrią), sieć rzeczną, główne miejscowości oraz krainy historyczno-geograficzne. Z mapy wynika, że Czadeckie, Orawa i Spisz, które po zakończeniu I wojny światowej były regionami spornymi na pograniczu polsko-słowacki, były wówczas, zwłaszcza w części północnej, wyraźnie zdominowane przez ludność polską (polskojęzyczną). Na mapie brak podania źródeł użytych danych liczbowych, ponadto nie zaznaczono rozmieszczenia ludności słowackiej i niemieckiej (licznej zwłaszcza na Spiszu), a także powszechnych w tych regionach „obszarów przejściowych”, mieszanych narodowościowo i językowo. Z powodów propagandowych oraz dla udokumentowania polskich żądań terytorialnych na pograniczu polsko-słowackim, zasięg ludności polskiej został przedstawiony w sposób maksymalistyczny, a rzeczywista struktura etniczno-językowa mieszkańców tych regionów (zwłaszcza Spiszu) była z pewnością bardziej skomplikowana. Pomimo tych zastrzeżeń, można stwierdzić, że formułowane m.in. podczas konferencji pokojowej w Paryżu, polskie roszczenia terytorialne dotyczące północnej Orawy i północnego Spiszu, były uzasadnione kryteriami językowymi i etnicznymi, a arbitralne rozstrzygnięcia Rady Ambasadorów z 28 lipca 1920 roku, dzielące te obszary pomiędzy Polskę a Czechosłowację, bez zachowania nadrzędności kryteriów językowo-etnicznych, były dla Polski oraz ludności mieszkającej na polsko-słowackim pograniczu, niesprawiedliwe i krzywdzące.

Język mapy: Francuski

Twórca mapy: b.d.

Wydawnictwo: Narodowy Komitet Obrony Spisza, Orawy i Podhala

Miejsce wydania: Warszawa, Kraków

Rok wydania: 1919

Archiwum: Archiwum Akt Nowych w Warszawie/AAN/100 Archiwum Padarewskiego/920/93/Archiwum Paderewskiego/920/93

Skala: 1:1200000

Tekst źródłowy: https://drive.google.com/drive/folders/1fSv7-Sx177VkV0dNIE4ynvcpz4PvzX2b?usp=sharing

Słowa kluczowe geograficzne: granica polsko-słowacka, pogranicze polsko-słowackie, Spisz, Orawa, Czadeckie

Słowa kluczowe rzeczowe: Polacy, Narodowy Komitet Obrony Spisza, Orawy i Podhala, rozmieszczenie ludności polskiej, struktura narodowościowa, struktura językowa