Opis

Na mapie przedstawiono zakupy gruntów rolnych o dużej powierzchni (powyżej 100 ha) przez niemiecką Komisję Kolonizacyjną w latach 1895-1912 na obszarze Wielkopolski, Kujaw i Pomorza Gdańskiego, w sześciu przedziałach (od 0 do 40-62%) w poszczególnych powiatach. Największy udział ziemi wykupionej przez Komisję Kolonizacyjną był w powiatach centralnej i południowej Wielkopolski oraz w południowej części Kaszub, natomiast najmniejszy na Pomorzu Gdańskim i na Żuławach. Mapa jest częścią II edycji Atlasu Encyklopedii Polskiej (Atlas de L'Encyclopedie Polonaise) z roku 1920, rozdziału "Życie gospodarcze Polski".

Dodatkowe informacje

We wrześniu 1915 r. na neutralnym gruncie, w Szwajcarii zorganizowano polski ośrodek propagandy prasowej pod nazwą Centralnej Agencji Polskiej. Na jej czele stanął Erazm Piltz, związany z tzw. „realistami” (Stronnictwo Polityki Realnej), a zatem teoretycznie reprezentujący orientację prorosyjską. Teoretycznie, gdyż definiując charakter inicjatywy podkreślał potrzebę zachowania neutralności i bezstronności politycznej, co czynił przyciągając do współpracy postacie reprezentujące różne polityczne opcje, od konserwatystów poprzez Narodową Demokrację po grupę „niepodległościową” na czele z Janem Kucharzewskim – w praktyce orientującą się na Niemcy.
Centralna Agencja Polska miała dostarczać zainteresowanym informacji o charakterze encyklopedycznym, potrzebnych dla zrozumienia kwestii polskiej: dotyczących polskiej historii, problemów, tendencji, w tym oczywiście także obszaru objętego kwestia polską. W warunkach nacisku zwolenników państw centralnych, wyzyskujących koniunkturę tworzoną przez sukcesy niemieckie, przestrzeganie statutowej neutralności okazało się trudne. Po poszerzeniu Agencji o 2 osoby związane z orientacją NKN-owską (październik 1915 r.) został wysłany do Dmowskiego monit z prośbą o przyjazd. Wiązało się to z zaniepokojeniem prokoalicyjnej części Agencji – pytanie, czy całej wobec różnic zdań, jakie się ujawniły... [więcej: B. Konopska, M. Barwiński i in., Kształtowanie granic niepodległej Polski w świetle dokumentów kartograficznych, PTH, Warszawa 2023, s. 99-100 ; https://polona.pl/preview/f934b1e7-73ff-4f40-b7db-868a3bc1c4d4 ].
Zob. też http://graniceniepodleglej.edu.pl/?page_id=439 ; http://graniceniepodleglej.edu.pl/?page_id=307