Opis

Na mapie zaprezentowano dominujący udział ludności niemieckiej lub polskiej na obszarze wschodnich prowincji Rzeszy Niemieckiej. Jest to mapa w języku niemieckim wydana w Niemczech, w zakładzie kartograficznym Perthesa, przedstawiająca przeważający udział ludności niemieckiej lub polskiej w poszczególnych gminach wschodniej części Prus. Kolorem oraz szrafem przedstawiono procentowy udział Niemców (kolor czerwony) oraz Polaków (kolor zielony) w trzech przedziałach: powyżej 50 %; powyżej 70% oraz powyżej 85% na tle podziału administracyjnego na gminy, powiaty, rejencje i prowincje. Mapa została wykonana na podstawie danych pruskiego spisu powszechnego z 1910 roku, który zaniżał udział ludności polskiej. W spisie tym narodowość była ustalana na podstawie odpowiedzi na pytanie o język ojczysty, a w pruskim spisie powszechnym m.in. istniała możliwość zadeklarowania dwóch języków i część Polaków, znających także język niemiecki, deklarowało język polski wraz z niemieckim, co skutkowało zaliczeniem ich do tzw. „osób dwujęzycznych”. Pomimo tego, mapa jednoznacznie obrazuje dominację w 1910 roku ludności polskiej (deklarującej używanie języka polskiego) w strukturze narodowościowej mieszkańców rozległych obszarów wschodniej części ówczesnych Prus, m.in.: południowej części Mazur, Kaszub, Wielkopolski, Górnego Śląska, Opolszczyzny i północno-wschodniej części Dolnego Śląska. Mapa ta po zakończeniu I wojny budziła liczne kontrowersje i dyskusje. Była niejednokrotnie krytykowana przez niemieckich kartografów, którzy zarzucali jej błędy metodologiczne, a nawet fałszerstwa, z kolei opinie polskich kartografów były przychylne (szerzej M. Górny, 2017, Kreślarze ojczyzn. Geografowie i granice międzywojennej Europy, s. 141-145).